Skip to main content

Их хямрал – Их хөгжил

“Эр хүн туг ч барина тугал ч хариулна”. Зарим хүмүүс байнга туг барихыг санаархдаг бол харин зарим нь тугал хариулсаар л. Гэхдээ ертөнцийн бүхий л зүйл тэнцвэртэй оршдог юм шиг санагддаг. Өдөр шөнө, сайн муу, буян нүгэл, баяр гуниг, эр эм гээд л. Эндээс бид туг ч барьсан бол тугал хариулж үзсэн л байх, тугал хариулсан бол туг барих л болно гэсэн этгээд логик гарч ирнэ.
Эдийн засгийн ухаанд ч би үүнийг ижил утгаар тусгаж хардаг. Ерөнхий хандлагаас илүү хэт хөгжиж дэвшээд байгаа бол хямрал дөхөж байгаа буюу эсрэгээрээ хямралын дараа хурдтай үсрэнгүй хөгжил бий болно. Өнгөц ТУГ, ТУГАЛЫН жишээгээр харж болох ч онолын хүрээнд (Бизнесийн Мөчлөгийн Онол) үндэслэлтэй тайлбар юм.
Шулуухан хэлэхэд Их хямралын шалтгаан нь Их (хурдацтай) хөгжил. Иймд бид хямралын нөлөөг сул байлгахын тулд нөгөө л үл үзэгдэгч гарт үлдээх хэрэгтэй. Төрийн (хөндлөнгийн) оролцоо улам л асуудлыг даамжруулна.
*Зураг: Great Depression irony as people wait in breadline in Ohio, 1937



Labels:

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Солоугийн загвар

Энгийн нэгэн цагаачлагч гэр бүлийн удам, дайчин цэрэг эр, нобелийн шагналын эзэн (1987), эдийн засгийн өсөлтийн онолын гол төлөөлөгч, бардам ихэмсэг мөн агуа нэгэн бол Роберт Солоу билээ. 1957, 1970 он бол түүний өсөлтийн онолын тулгуур бүтээлүүдийг туурвисан хугацаа юм. Солоугийн загвар нь нэлээн энгийн, үйлдвэрлэлийн тогтмол үр өгөөжтэй, капиталын өөрчлөлтийн хууль, хадгаламжийн түвшин байдаг. Тэнцвэрийн нөхцөлд хөрөнгө оруулалт хадгаламжийн түвшинтэй тэнцэнэ. Загварын салшгүй нэг зүйл бол үйлдвэрлэлийн функц юм. Үйлдвэрлэл нь капиталын нөөц, хөдөлмөрийн нөөцийг ашиглах бөгөөд мөн технологийн түвшинг харуулсан A хэмээн коэффициентээс бүрдэнэ. Хожим энэ технологийн коэффициентийг санамсаргүй хэлбэлзэгч хүчин зүйлийг нэмж эдийн засгийн агуулгыг өргөжүүлснээр ихээхэн маргаан, хөгжил дэвшлийг (Бодит Бизнесийн Мөчлөгийн Онол) авчирсан билээ. Нэг хүнд оногдох хэмээх үзүүлэлтээр харуулсан нь тун эерэг нөлөөтэй бас ач холбогдолтой болж чадсан. Нэг талаасаа хүн бүрийн эрх ашгийг авч үзэж...
Post a Comment
Read more

Бодит бизнесийн мөчлөгийн судалгаа: Хөрөнгийн үнийн өөрчлөлт

Сержио Ребелогийн 2005 оны судалгааны ажилд мөчлөгийн судалгаанд бодит бизнесийн мөчлөгийн хандлагын оруулсан хувь нэмэр, гол шүүмжлэл, сорилтууд сүүлийн үеийн хандлагыг тоймлосон. Ребелогийн үзэж буйгаар бодит бизнесийн мөчлөгийн судалгаа анх дэлгэрч байх үед үндсэн 2 сорилттой тулгарсан. Эхний гол сорилт нь хөрөнгийн үнийг тайлбарлах байв.  Хөрөнгийн үнийн өөрчлөлт Бодит бизнесийн мөчлөгийн загварууд бодит макро тоон үзүүлэлтүүдийг маш гайхалтайгаар дууриаж чаддаг ( Барьж байгуулах хугацаа, 1982 ) . Гэвч 1985 оны Мехра болон Прескотт нарын ажлаар Бодит Бизнесийн Мөчлөгийн загварууд хөрөнгийн үнийг тайлбарлаж чадахгүй байгаа нь харагдсан. Энэ нь нэг талаасаа нийтлэг тавил бүхий ханамжийн функцээс хамааралтай. Ханамжийн функцийн тавил нь бонд ( эрсдэлгүй өгөөжтэй ) болон үнэт цаасны дундаж өгөөжийн зөрүүг тайлбарлаж чадахааргүй байсан. Учир нь Мехра болон Прескотт нарын загварын үр дүнгээс ( 1889-1978 оны хооронд ) үнэт цаасны дундаж өгөөж нь хэт өндөр, эрсдэлгүй өгөөжи...
1 comment
Read more

Эдийн засгийн өсөлтийн онол

Эдийн засгийн загварчлалыг түүхэн үеэр нь авч үзвэл 1929 оны их хямралыг бүтэн ажил эрхлэлтэд төрийн үүрэг хариуцлага чухал гэсэн санаа дээр тайлбарлаж чамгүй хүчээ авч бараг хагас зуун жил ноёрхсон Кейнсийн хандлагаас эхлэлтэй гэж зарим эрдэмтэд үздэг. Үл үзэгдэгч гарын санааг үгүйсгэж төрийн оролцоо, үүний үр нөлөөтэй байдлыг ( үр ашигт эрэлтийн зарчим, хөшүүн үнэ, цалин, төгс бус өрсөлдөөн г.м ) онцолдог уг хандлага эдийн засгийн загварчлалыг илүү эконометрик загвараар загварчилдаг. Роберт Лукас (1976) Кейнсийхнийг загварчлалыг микро эдийн засгийн үндэслэлгүй байгаа тул үр дүн нь буруу гардаг хэмээн шүүмжилсэн байдаг. Түүний “ бодит эдийн засгийн динамик үйл хөдлөлийг тун сайн дуурайлгасан бүрэн хэмжээний зохиомол эдийн засаг гэж хэлж болох ЗАГВАР ” бий болгох хэрэгтэй гэсэн зөвлөмж нь цаашид Бодит Бизнесийн Мөчлөгийн сургууль, Шинэ Кейнсийн сургуулиудын эдийн засгийн загварчлалын чиглүүлэгч одоогийн динамик стохастик ерөнхий тэнцвэрийн ( ДСЕТ ) загваруудын эхлэлийг тавьсан...
Post a Comment
Read more