Skip to main content

Үл үзэгдэгч ба үзэгдэгч гар

Эдийн засгийн онолын номлолоос гараад удаагүй байгаа миний толгойд үл үзэгдэгч гар гэсэн ойлголт хадаастай хэвээр л байдаг. Үл үзэгдэгч гарыг Агуа их сэтгэгч, эдийн засагч философич А.Смит 1759 оны “The Theory of Moral Sentiments” болон 1776 оны “The Wealth of Nations” хэмээх бүтээлүүдээрээ танилцуулсан байдаг. Миний л ойлгосноор эдийн засагт дан төрийг оролцоог үл саашаасан төдийгүй зам ёсны үйл явцыг гүн санааг агуулдаг юм шиг санагддаг.
Миний мэдэх мундаг эрдэмтэн, мэргэд үл үзэгдэгч гарын санааг үеэ өнгөрөөсөн, одоо бол төрийн оролцоо, зохицуулалтгүйгээр улс хөгжинө  гэж байхгүй гэх. Магадгүй энэ үнэн байх. Магадгүй 2014 оны эдийн загсийн нобелийн шагналыг зах зээлийн зохицуулалтын чиглэлээр өгсөн байх.
Гэвч сурах бичгийн агуулгаар үл үзэгдэгч гарын нөлөөг толгойдоо шингэтэл заалгасан миний үзэл бодол төдийлөн өөрчлөгдөхгүйн шүү. Нэгэн цагт төрийн идэвхт оролцоог дэмжигчдийн гол төлөөлөгч ноён Кейнс “Бид бүгд урт хугацаанд үхнэ” гэсэн байдаг.

Хэрэв бид үл үзэгдэгч гараар зохицуулагдах зам ёсны үйл явцыг өөрчлөх гээд дайраад байгаа бол яах вэ. Хэрэв бидний хамгийн оновчтой зам одоогийн байгаа нөхцөл байдал бол яах вэ. Хэрэв бид үл үзэгдэгч гарын өөрсдийн үзэгдэгч гараар сольж зам ёсны үйл явцад хуруу дүрээд байгаа бол яах вэ. Урт хугацаанд нэгэн үхэхээс хойш гээд ойрын, өөрийн, аминчхан бодлоор эрх мэдлээ тогтоох гэж ТӨР гэсэн нэрийн дор үзэгдэгч гараар хязгаараас хэтэрч хутгалдаад байгаа бол яах вэ.

Labels:

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Солоугийн загвар

Энгийн нэгэн цагаачлагч гэр бүлийн удам, дайчин цэрэг эр, нобелийн шагналын эзэн (1987), эдийн засгийн өсөлтийн онолын гол төлөөлөгч, бардам ихэмсэг мөн агуа нэгэн бол Роберт Солоу билээ. 1957, 1970 он бол түүний өсөлтийн онолын тулгуур бүтээлүүдийг туурвисан хугацаа юм. Солоугийн загвар нь нэлээн энгийн, үйлдвэрлэлийн тогтмол үр өгөөжтэй, капиталын өөрчлөлтийн хууль, хадгаламжийн түвшин байдаг. Тэнцвэрийн нөхцөлд хөрөнгө оруулалт хадгаламжийн түвшинтэй тэнцэнэ. Загварын салшгүй нэг зүйл бол үйлдвэрлэлийн функц юм. Үйлдвэрлэл нь капиталын нөөц, хөдөлмөрийн нөөцийг ашиглах бөгөөд мөн технологийн түвшинг харуулсан A хэмээн коэффициентээс бүрдэнэ. Хожим энэ технологийн коэффициентийг санамсаргүй хэлбэлзэгч хүчин зүйлийг нэмж эдийн засгийн агуулгыг өргөжүүлснээр ихээхэн маргаан, хөгжил дэвшлийг (Бодит Бизнесийн Мөчлөгийн Онол) авчирсан билээ. Нэг хүнд оногдох хэмээх үзүүлэлтээр харуулсан нь тун эерэг нөлөөтэй бас ач холбогдолтой болж чадсан. Нэг талаасаа хүн бүрийн эрх ашгийг авч үзэж...
Post a Comment
Read more

Бодит бизнесийн мөчлөгийн судалгаа: Хөрөнгийн үнийн өөрчлөлт

Сержио Ребелогийн 2005 оны судалгааны ажилд мөчлөгийн судалгаанд бодит бизнесийн мөчлөгийн хандлагын оруулсан хувь нэмэр, гол шүүмжлэл, сорилтууд сүүлийн үеийн хандлагыг тоймлосон. Ребелогийн үзэж буйгаар бодит бизнесийн мөчлөгийн судалгаа анх дэлгэрч байх үед үндсэн 2 сорилттой тулгарсан. Эхний гол сорилт нь хөрөнгийн үнийг тайлбарлах байв.  Хөрөнгийн үнийн өөрчлөлт Бодит бизнесийн мөчлөгийн загварууд бодит макро тоон үзүүлэлтүүдийг маш гайхалтайгаар дууриаж чаддаг ( Барьж байгуулах хугацаа, 1982 ) . Гэвч 1985 оны Мехра болон Прескотт нарын ажлаар Бодит Бизнесийн Мөчлөгийн загварууд хөрөнгийн үнийг тайлбарлаж чадахгүй байгаа нь харагдсан. Энэ нь нэг талаасаа нийтлэг тавил бүхий ханамжийн функцээс хамааралтай. Ханамжийн функцийн тавил нь бонд ( эрсдэлгүй өгөөжтэй ) болон үнэт цаасны дундаж өгөөжийн зөрүүг тайлбарлаж чадахааргүй байсан. Учир нь Мехра болон Прескотт нарын загварын үр дүнгээс ( 1889-1978 оны хооронд ) үнэт цаасны дундаж өгөөж нь хэт өндөр, эрсдэлгүй өгөөжи...
1 comment
Read more

Эдийн засгийн өсөлтийн онол

Эдийн засгийн загварчлалыг түүхэн үеэр нь авч үзвэл 1929 оны их хямралыг бүтэн ажил эрхлэлтэд төрийн үүрэг хариуцлага чухал гэсэн санаа дээр тайлбарлаж чамгүй хүчээ авч бараг хагас зуун жил ноёрхсон Кейнсийн хандлагаас эхлэлтэй гэж зарим эрдэмтэд үздэг. Үл үзэгдэгч гарын санааг үгүйсгэж төрийн оролцоо, үүний үр нөлөөтэй байдлыг ( үр ашигт эрэлтийн зарчим, хөшүүн үнэ, цалин, төгс бус өрсөлдөөн г.м ) онцолдог уг хандлага эдийн засгийн загварчлалыг илүү эконометрик загвараар загварчилдаг. Роберт Лукас (1976) Кейнсийхнийг загварчлалыг микро эдийн засгийн үндэслэлгүй байгаа тул үр дүн нь буруу гардаг хэмээн шүүмжилсэн байдаг. Түүний “ бодит эдийн засгийн динамик үйл хөдлөлийг тун сайн дуурайлгасан бүрэн хэмжээний зохиомол эдийн засаг гэж хэлж болох ЗАГВАР ” бий болгох хэрэгтэй гэсэн зөвлөмж нь цаашид Бодит Бизнесийн Мөчлөгийн сургууль, Шинэ Кейнсийн сургуулиудын эдийн засгийн загварчлалын чиглүүлэгч одоогийн динамик стохастик ерөнхий тэнцвэрийн ( ДСЕТ ) загваруудын эхлэлийг тавьсан...
Post a Comment
Read more