Tyro's Thoughts

Алив зүйл өөрт буй нөөц, тулгарах хязгаарлалтын хүрээнд “ өсөх ” таталцалд хөтлөгддөг мэт. Энэ нь ч эдийн засгийн өсөлтийн онолын үнсдэн ойлголтын суурь болсон байх. Саяхан буюу 2013 онд Монгол эдийн засгийн өсөлтөөрөө дэлхийд эхний 10т бичигдэж байлаа. Аз ч гэхүү эз ч гэхүү нөгөө суперциклийн давалгаанд өртөн мандаж бид мөчлөгийн ёроолруу гулгаж байна уу даа ? Монгол улсын эдийн засаг 2014 онд 7.8 хувиар өссөн. Дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээг 2010 онтой зэрэгцүүлж тооцоход 15.4 их наяд төгрөг харин оны үнээрх нэрлэсэн ДНБ 21.8 их наяд төгрөгт хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 14.3 хувиар өссөн байх юм. Эдийн засгийн өсөлтийг задалж авч үзвэл малын тоо 52 сая толгойд хүрч, манай орны эдийн засгийн уламжлалт салбар болох хөдөө аж ахуйн салбар 14.4 хувь өссөн. Экспортын голлох бүтээгдэхүүнүүдээс зэсийн баяжмал, газрын тосны олборлолт, экспортын хэмжээ огцом өсч, 2014 онд 1.4 сая тонн зэсийн баяжмал, 6.9 сая тонн газрын тос экспортолсон нь уул уурхайн салбарт өндөр өсөлт гарахад ...

“Эр хүн туг ч барина тугал ч хариулна”. Зарим хүмүүс байнга туг барихыг санаархдаг бол харин зарим нь тугал хариулсаар л. Гэхдээ ертөнцийн бүхий л зүйл тэнцвэртэй оршдог юм шиг санагддаг. Өдөр шөнө, сайн муу, буян нүгэл, баяр гуниг, эр эм гээд л. Эндээс бид туг ч барьсан бол тугал хариулж үзсэн л байх, тугал хариулсан бол туг барих л болно гэсэн этгээд логик гарч ирнэ. Эдийн засгийн ухаанд ч би үүнийг ижил утгаар тусгаж хардаг. Ерөнхий хандлагаас илүү хэт хөгжиж дэвшээд байгаа бол хямрал дөхөж байгаа буюу эсрэгээрээ хямралын дараа хурдтай үсрэнгүй хөгжил бий болно. Өнгөц ТУГ, ТУГАЛЫН жишээгээр харж болох ч онолын хүрээнд (Бизнесийн Мөчлөгийн Онол) үндэслэлтэй тайлбар юм. Шулуухан хэлэхэд Их хямралын шалтгаан нь Их (хурдацтай) хөгжил. Иймд бид хямралын нөлөөг сул байлгахын тулд нөгөө л үл үзэгдэгч гарт үлдээх хэрэгтэй. Төрийн (хөндлөнгийн) оролцоо улам л асуудлыг даамжруулна. *Зураг: Great Depression irony as people wait in breadline in Ohio, 1937

Дэлхийн нэгдүгээр дайн нь Германы эдийн засгийг маш тогтворгүй байдалд хүргэсэн. Энэ нь ч Адолф Гитлер зэргийн хүмүүст салхины чигийг өөрчлөх таатай боломжийг олгосон. Тухайн үед ихэхн орнуудад нийгмийн хандлагаас хамаарч эдийн засгийн өнгө аяс тодорхойлогдож байсан. Тэр дундаа Дэлхийн нэгдүгээр дайнд ялагдаж Франц, Их Британд асар их хэмжээний нөхөн төлбөрийн өрөнд унж газар нутгийнхаа 13 хувийг золигт гаргачихаад байсан Германы хувь төдийлөн эерэг өнгө аяж хөврөхгүй л байсан үе. *Зураг, A disabled First World War veteran begging on the streets of Berlin, 1923