Skip to main content

Posts

Showing posts from January, 2015

Өртгийн функц, динамик программчлал (Бэллман)

Өмнө танилцуулсан Робинзон Крузо бүхий төлөөлөгч агентын эдийн засгийн шийдийг Вариацийн аргаар олохдоо тогтвортой төлөвт байна гэж үзсэн. Учир нь ханамжийн функц, үйлдвэрлэлийн функц нь үе бүр дээр өөрчлөгдөхгүй ижил тул төлөөлөгч агент хугацаанаас үл хамааран ижил асуудалтай тулгарна. Гэхдээ хэрэв эдийн засаг тогтвортой төлөвт байгаагүй ч төлөөлөгч агентад тулгарч буй эдийн засгийн асуудал нь мөн адил өөрчлөгдөхгүй. Үүнийг рекурсив аргаар шийдэж болно. Рекурсив аргын давуу тал нь бид тогтвортой төлөвт байгаагүй нөхцөлд ч шийдвэр гаргалтын замыг тодорхойлох боломжтой. Энэ нь удирдлагын функцийг тодорхойлж анхны нөхцөлөөс оновчтой шийдвэр гаргалтын дагуу хувьсагчид өөрчлөгдөнө. Өртгийн функцийг танилцуулахаас өмнө удирдлагын хувьсагч ( control variable ) болон төлөв байдлын хувьсагчийг ялгах хэрэгтэй. Удирдлагын функц гэдэг нь тухайн шийдвэрийг гаргаж буй t хугацаанд хязгаарлалтын хүрээнд ханамжийг хамгийн их байлгахаар сонгож буй хувьсагчид юм ( тухайлбал хэрэглээ , t ; капитал...

Барьж байгуулах хугацаа (Kydland & Prescott, 1982)

Эдийн засгийн хэлбэлзлийн нийт эрэлтийн талын тайлбарыг няцаан Лукасын дуудлагад хариу өгч, Бодит Бизнесийн Мөчлөгийн онолын үндсийг эхлүүлсэн гол бүтээлүүдийн нэг бол Кидланд болон Прескоттын (1982) “ Барьж байгуулах хугацаа хугацаа ” юм. 2004 онд эдгээр эрдэмтэд нобелийн шагнал хүртэхэд уг бүтээл иш татагдсан байдаг. Тэд бизнесийн хэлбэлзлийн үүсгэгч гол хүчин зүйл бол нийлүүлэлтийн буюу бодит шок ялангуяа технологийн шок гэж үздэг.  Өсөлт болон мөчлөг нь нэг судлагдахуун ба ажил эрхлэлтийн хэлбэлзэл нь хэрэглээ болон  чөлөөт цагаас хамаардаг гэдгийг харуулсан. Бүтээн байгуулалт нь хэд хэдэн үе шаттай. Капиталын бүтээгдэхүүнийг бий болгохын тулд хэд хэдэн үе шаардлагатай ба дутуу бүтээгдсэн капитал нь өсөлтийг бий болгохгүй. Нэг үет хөрөнгө оруулалт болон үйлдвэрлэлийг шүүмжилсэн ба цаг хугацаанаас үл хамаарах ханамжийн функцийн чөлөөт цагийн үе хоорондын орлуулалтын харьцаа өндөр байх шаардлагатай. Технологи болон үйлдвэрлэлийн бүтээмжийн тодорхой бус байдал гэсэн хоёр төр...

Вариацийн арга

Өмнө танилцуулсан Робинзон Крузогийн  эдийн засгийн шийдийг Вариацийн аргаар хэрхэн олох талаар энд танилцуулна. Хэрэв та бүхний дунд Вариацийн аргын талаар нарийвчилсан мэдлэгтэй хүн байвал холбогдох зөвлөмжийг (шүүмж, засвар) өгвөл тун их таатай байх болно. Ямартай ч өөрийн ойлголтоороо тайлбарлахыг оролдлоо. Вариацийн аргын гол онцлог нь тухайн эдийн засгийг тогтвортой төлөвтөө байна ( t болон t+1 үеийн утгууд тэнцүү ) хэмээн үзэж утгыг олдог. Хязгааргүй хугацаанд амьдрагч зөвхөн нэг оролцогчтой энгийн загварын хувьд вариацийн арга дараах байдлаар ашиглагдана. Үйлдвэрлэлийн функц болон ханамжийн функц, Үйлдвэрлэлийн функц нь Кобб-Дуглас хэлбэртэй, харин ханамж нь хэрэглээнээс эерэг ажиллах цагаас сөрөг хамаарсан логарифмийн нийлбэр хэлбэртэй байна. Ханамжийг хамгийн их байлгахад төсвийн хязгаарлалт болон үйлдвэрлэлийн хязгаарлалттай тулгарна. Эндээс 2 хязгаарлалын хувьд лагранжийг бичнэ нэгдүгээр эрэмбийн нөхцөлүүдийг эхлэлийн хугацаанаас хойших s хугац...

Робинзон Крузо

Хэрэв та ганцаараа арал дээр хаягдсан бол яах вэ? Яг л Робинзон Крузо шиг. Та хэр удаан амьдарч чадах бол. Арал дээр ясаа тавих болуу эсвэл амьд үлдэж завь хийн гэртээ харьж чадах болов уу. Надад ч хааяа ийм бодол төрдөг. Тэр арал хэрхэн амьд үлдэх талаар үлгэрийн мэт бодлууд хөвөрдгийг нуугаад яахав. Тэгвэл энэхүү Робинзон Крузо гэдэг нь Даниел Дефогийн 1719 оны “The Farther Adventures of Robinson Crusoe” нэртэй уран зохиолын гол баатар юм. Энэ зохиолоор нилээн хэдэн кинонууд хийгдсэн байдаг. Надад орчин үеийн Робинзон Крузо гэж хэлж болох Томас Ханксийн тоглосон 2000 оын “ Cast Away ” кино илүү ойр санагддаг. FedEx-н системийн инженер Чак Ноланд Малайз руу (дахиад л) явж байгаад далайн шуурганд цохиулж номхон далайд осолддог. Тэр FedEx -н ажилтан хувь хүнийх нь талаас харвал сэтгэлийн хаттай бас ч хүү сэргэлэн , хайр сэтгэлдээ үнэнч залуу. Харамсалтай нь арал дээр тулгарсан хүнд асуудлуудын нэг болох шүдний өвчинг нь эдгээж чадах шүдний эмчтэй ( өмнө нь уулзаж байсан ) эхнэр...

Чөлөөт зах зээл